Regulamin

Olimpiada Geograficzna działa od roku szkolnego 1974/75. Od początku działalności Olimpiady Geograficznej jej głównymi celami są:

• rozbudzanie wśród młodzieży szkolnej zainteresowania geografią i naukami geograficznymi,
• wykrywanie i rozwijanie uzdolnień,
• pobudzanie do twórczego myślenia,
• podnoszenie poziomu wiedzy geograficznej uczniów i umiejętności jej zastosowania w działaniu praktycznym.

Ponadto celami olimpiady są:

• wyłanianie uczniów – zawodników na zawody i olimpiady międzynarodowe,
• zapewnianie dopływu lepiej przygotowanych do studiów kandydatów do szkół wyższych,
• podnoszenie poziomu nauczania oraz popularyzacja nowych osiągnięć naukowych wśród nauczycieli pracujących z uczniem zdolnym.

Olimpiada Geograficzna działa na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzenia konkursów, turniejów i olimpiad (Dz. U. 2002 r. Nr 13 poz. 125 z późn. zm.).

Olimpiada Geograficzna jest finansowana ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki, ze środków własnych oraz pozyskanych od sponsorów.

1.1.  Organizatorem Olimpiady jest Polskie Towarzystwo Geograficzne. Do realizacji Olimpiady Geograficznej Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Geograficznego powołuje Komitet Główny Olimpiady Geograficznej, składający się z członków Towarzystwa oraz innych osób, legitymujących się wiedzą i doświadczeniem potrzebnym do prawidłowej realizacji zadania.

1.2.  Zadaniem Polskiego Towarzystwa Geograficznego jest:

1. powołanie Komitetu Głównego Olimpiady Geograficznej;
2. rozstrzyganie kwestii spornych dotyczących pracy Komitetu, za wyjątkiem odwołań w związku z przeprowadzaną Olimpiadą;
3. wspieranie Komitetu Głównego w organizowaniu Olimpiady i pozyskiwaniu sponsorów;
4. prowadzenie działań promocyjnych upowszechniających Olimpiadę Geograficzną.

1.3.  Zadaniem Komitetu Głównego Olimpiady Geograficznej jest:

1. organizowanie krajowych zawodów Olimpiady Geograficznej;
2. wyłanianie uczniów na międzynarodowe zawody i olimpiady geograficzne;
3. pozyskiwanie sponsorów i darczyńców;
4. prowadzenie rozliczeń finansowych;
5. składanie sprawozdań merytorycznych i finansowych do MEiN;
6. działanie promocyjne upowszechniające Olimpiadę Geograficzną;
7. współpraca z Grupą Zadaniową ds. Międzynarodowej Olimpiady Geograficznej przy Międzynarodowej Unii Geograficznej.

1.4.  Polskie Towarzystwo Geograficzne ma prawo do:

1. reprezentowania Olimpiady na zewnątrz;
2. powierzania przeprowadzenia Olimpiady Komitetowi Głównemu Olimpiady Geograficznej;
3. rozstrzygania sporów w sprawach dotyczących Olimpiady, za wyjątkiem odwołań w związku z przeprowadzaną Olimpiadą;
4. nawiązywania współpracy z partnerami zewnętrznymi (w tym m.in. sponsorami);
5. powoływania i, w uzasadnionych przypadkach, odwoływania członków Komitetu Głównego.

Szczegółowe prawa dotyczące przeprowadzenia zawodów przysługują Komitetowi Głównemu Olimpiady Geograficznej jako bezpośredniemu organizatorowi Olimpiady (par. 2 regulaminu).

1.5. Polskie Towarzystwo Geograficzne ma obowiązek zapewnić przeprowadzenie Olimpiady Geograficznej zgodnie z niniejszym regulaminem oraz powszechnie obowiązującymi przepisami prawa.

2.1.   Olimpiadę przeprowadza Komitet Główny Olimpiady Geograficznej oraz Komitety Okręgowe powołane przez Komitet Główny. Wykaz Komitetów Okręgowych wraz z zasięgiem terytorialnym ich działania i danymi adresowymi jest zamieszczony na stronie internetowej Olimpiady.

2.2.   Komitet Główny Olimpiady Geograficznej

1. Komitet Główny powoływany jest przez Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Geograficznego. Aktualny skład Komitetu Głównego Olimpiady Geograficznej zamieszczany jest na stronie internetowej Olimpiady;
2. Komitet Główny pracuje w składzie prezydium oraz w składzie plenarnym;
3. w skład Komitetu Głównego mogą wchodzić członkowie PTG lub inne osoby – pracownicy naukowi Polskiej Akademii Nauk, uniwersytetów i innych wyższych uczelni, specjaliści z zakresu nauk geograficznych i pokrewnych, dydaktycy oraz nauczyciele oraz inne osoby, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzenia konkursów, turniejów i olimpiad (Dz. U. 2002 r. Nr 13 poz. 125 z późn. zm.);
4. Komitet Główny składa się z nie więcej niż 40 członków, w tym przewodniczących lub przedstawicieli Komitetów Okręgowych;
5. Komitet Główny w głosowaniu tajnym wyłania ze swego składu przewodniczącego oraz w sposób jawny powołuje członków prezydium liczącego nie więcej niż 7 osób. Aktualny skład prezydium zamieszczany jest na stronie internetowej Olimpiady;
6.  do zadań Komitetu Głównego należy przygotowanie i przeprowadzenie kolejnych etapów Olimpiady Geograficznej zgodnie z regulaminem, a w szczególności:
   1. organizacja sieci okręgów i współpraca z sekretarzami Komitetów Okręgowych;
   2. przygotowanie zadań na poszczególne etapy Olimpiady z wyjątkiem pierwszej części etapu szkolnego;
   3. prowadzenie dokumentacji zawodów;
   4. ogłaszanie na stronie internetowej tematów prac drugiej części etapu szkolnego wraz ze wskazaniami do ich wykonania;
   5. wydawanie instrukcji do sprawdzania i oceniania prac drugiej części etapu szkolnego przez komisje szkolne i Komitety Okręgowe (podczas weryfikacji);
   6. zachowanie tajności zadań II i III etapu zawodów;
   7. zapewnienie odpowiednich środków do realizacji zawodów, w tym pozyskiwanie sponsorów i darczyńców;
   8. zamieszczanie na stronie internetowej informacji niezbędnych dla uczestników zawodów poszczególnych etapów;
   9. zapewnienie warunków logistycznych do przeprowadzenia zawodów  finałowych;
   10. organizacja przebiegu i przeprowadzenie finału oraz jego uroczystego zakończenia;
   11. prowadzenie rozliczeń finansowych;
   12. rozpatrywanie odwołań zawodników związanych z kwalifikacją do III etapu oraz III etapem, o których mowa w § 6;
   13. składanie sprawozdań merytorycznych i finansowych do MEiN;
   14. przechowywanie dokumentacji zawodów II i III stopnia zgodnie z zasadami archiwizowania;
7. Komitet Główny Olimpiady Geograficznej jako bezpośredni wykonawca zadania ma prawo do:
   1. powoływania spośród członków Komitetu zespołów do realizacji konkretnych celów, w tym Komisji Zadań, która wybiera autorów, przygotowuje zadania i organizuje ich recenzowanie;
   2. zatwierdzania składów Komitetów Okręgowych;
   3. podejmowania decyzji dotyczących zasad kwalifikowania uczestników zawodów do II etapu na podstawie osiągniętych wyników;
   4. weryfikacji oceny testów pisemnych II etapu;
   5. kwalifikowania najlepszych w całej Polsce zawodników II etapu do zawodów finałowych;
   6. powoływania jury zawodów III etapu;
   7. przyznawania tytułu finalisty oraz tytułu laureata Olimpiady Geograficznej;
   8. unieważnienia lub nakazania powtórzenia zawodów w przypadku stwierdzenia istotnych nieprawidłowości, np. istotnego naruszenia regulaminu zawodów, złamania zasady tajności;
   9. wykluczenia z udziału w zawodach uczestników łamiących regulamin Olimpiady;
   10. rozpatrywania odwołań i rozstrzygania sporów związanych z przebiegiem Olimpiady;
   11. Komitet Główny może wydawać zawodnikom dyplomy, przyznać nagrody, ponadto może ustanowić i nadać odznakę lub medal Olimpiady;
   12. Komitet Główny Olimpiady Geograficznej ma wyłączne prawo do przyznawania honorowej „Odznaki imienia Pani Profesor Anny Dylikowej”.

2.3.   Komitety Okręgowe

1. Komitet Główny powołuje Komitety Okręgowe Olimpiady Geograficznej , dbając o to, by w ich składzie znaleźli się pracownicy wyższych uczelni z terenu działania danego komitetu, dydaktycy, doradcy metodyczni, nauczyciele oraz osoby z doświadczeniem organizacyjnym.
2. Komitety Okręgowe Olimpiady Geograficznej przeprowadzają zawody II stopnia, w tym w szczególności:
   1. dokonują oceny prac I etapu zakwalifikowanych do II etapu przez Komisje Szkolne;
   2. powołują jury zawodów II stopnia;
   3. ogłaszają wyniki kwalifikacji do części pisemnej II etapu;
   4. odpowiadają za zachowanie tajności zadań II etapu po otrzymaniu ich od Komitetu Głównego;
   5. zapewniają logistykę niezbędną do przeprowadzenia zawodów II stopnia, po uzgodnieniu warunków przeprowadzenia zawodów z Komitetem Głównym;
   6. przeprowadzają zawody wg opracowanej przez Komitet Główny instrukcji;
   7. kwalifikują najlepszych uczestników zawodów pisemnych do zawodów ustnych II stopnia zgodnie z opracowanymi przez Komitet Główny zasadami;
   8. ogłaszają wyniki uzyskane przez zawodników oraz upubliczniają prawidłowe odpowiedzi w czasie i miejscu uprzednio ogłoszonym zawodnikom przed rozpoczęciem części pisemnej zawodów;
   9. w porozumieniu z Komisją Zadań, rozpatrują odwołania zawodników
      związane z II etapem, o których mowa w § 6;
   10. przekazują prace pisemne uczestników części ustnej zawodów II etapu do weryfikacji przez Komitet Główny;
   11. przechowują prace uczniów niezakwalifikowanych do części ustnej zawodów II etapu do końca danej edycji olimpiady;
   12. sporządzają dokumentację merytoryczną zawodów oraz rozliczenie i dokumentację finansową zawodów II stopnia i przekazują je do Komitetu Głównego w terminach określonych przez Komitet Główny;
3.  Ponadto, Komitety Okręgowe Olimpiady Geograficznej:
   1. współpracują ze szkołami i nauczycielami geografii na obszarze swojej działalności w celu upowszechnienia Olimpiady;
   2. nadzorują przebieg etapu szkolnego i sporządzają zestawienia zbiorcze z przebiegu etapu szkolnego na terenie działalności Komitetu Okręgowego.

2.4.   Komisje Szkolne

1. Dyrektorzy szkół powołują Komisje Szkolne do przeprowadzenia zawodów I etapu;
2. w skład Komisji Szkolnych wchodzą minimum 3 osoby, w tym dyrektor szkoły, w której przeprowadzane są zawody, lub jego zastępca (pełniący rolę przewodniczącego Komisji Szkolnej odpowiedzialnego za organizację zawodów I stopnia w danej szkole) oraz nauczyciele geografii lub przedmiotów pokrewnych. Dopuszcza się możliwość powstawania komisji międzyszkolnych;
3. jeżeli w macierzystej szkole ucznia nie organizuje się danych zawodów, uczeń może do nich przystąpić w szkole wskazanej przez Komitet Okręgowy;
4. Komisje Szkolne odpowiedzialne są za przeprowadzenie zawodów I stopnia, w tym w szczególności:
   1. dokonanie prekwalifikacji uczniów do pisania pracy I stopnia w drodze testu lub rozmowy ustnej;
   2. zgłoszenie do macierzystego Komitetu Okręgowego danych uczniów zainteresowanych udziałem w Olimpiadzie Geograficznej;
   3. ocenę prac I stopnia przygotowanych przez uczniów, zgodnie z kryteriami opracowanymi przez Komitet Główny, w wyznaczonym przez Komitet Główny terminie;
   4. ogłoszenie wyników zawodów I stopnia;
   5. przekazanie protokołu z zawodów I stopnia do macierzystego Komitetu Okręgowego wraz z pracami uczniów zakwalifikowanych do zawodów II stopnia.

3.1.  W zawodach Olimpiady Geograficznej mogą uczestniczyć uczniowie, o których mowa w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzenia konkursów, turniejów i olimpiad (Dz. U. 2002 r. Nr 13 poz. 125 z późn. zm.), na warunkach tam określonych.

3.2.  By wziąć udział w Olimpiadzie Geograficznej uczeń powinien zgłosić się do
nauczyciela geografii w macierzystej szkole w terminie wskazanym na stronie
internetowej www.olimpiadageograficzna.edu.pl. Jeżeli w jego szkole nie organizuje się danych zawodów, uczeń powinien zgłosić się do właściwego terytorialnie Komitetu Okręgowego, który wskaże szkołę organizującą zawody I stopnia.

3.3.  Uczestnicy Olimpiady Geograficznej zobowiązani są do:

1. wykonywania zadań odpowiedniego stopnia zawodów;
2. przestrzegania regulaminu zawodów i terminarza;
3. godnego i właściwego zachowania w czasie zawodów, tj. w szczególności nie używanie alkoholu, tytoniu, środków odurzających (w przypadku naruszenia tego punktu uczestnicy mogą zostać zdyskwalifikowani, a uzyskane nagrody i przywileje mogą zostać odebrane decyzją Komitetu Okręgowego lub Komitetu Głównego);
4. informowania organizatora zawodów odpowiedniego stopnia (Komisja Szkolna, Komitet Okręgowy, Komitet Główny) o istotnych kwestiach związanych z udziałem w Olimpiadzie – zwłaszcza w nagłych wypadkach;
5. dopełnienia formalności, o których są informowani przez organizatora odpowiedniego etapu zawodów.

3.4.  Uczestnicy mają prawo do:

1. otrzymania zaświadczenia o udziale w zawodach olimpijskich wydawanych przez komisję lub komitet organizujący dany etap zawodów;
2. korzystania z przywilejów ustanawianych przez senaty wyższych uczelni;
3. zakwaterowania, wyżywienia i zwrotu kosztów przejazdu na II i III etap zawodów według najniższych stawek, z uwzględnieniem dostępnych ulg ustawowych i handlowych;
4. zwolnienia z zajęć szkolnych na czas zawodów, o ile odrębne przepisy to dopuszczają;
5. składania odwołań od decyzji jury zgodnie z par. 6 niniejszego regulaminu.

4.1.  Zawody Olimpiady Geograficznej mają charakter indywidualny, udział w Olimpiadzie jest dobrowolny.

4.2.  Za całokształt przeprowadzenia zawodów odpowiada Komitet Główny Olimpiady Geograficznej.

4.3.  Komitet Główny określa terminy dla każdej edycji olimpiady i ogłasza je na stronie internetowej Olimpiady Geograficznej.

4.4.  Uczestników zawodów obowiązuje znajomość materiału obejmującego i poszerzającego treści Podstawy programowej dla przedmiotu Geografia, przewidzianego w ramowym planie nauczania oraz umiejętność wykorzystania obserwacji, literatury, materiałów kartograficznych, statystycznych itp., umiejętność formułowania wniosków, posługiwania się terminologią naukową.

4.5.  Zawody indywidualne są trójstopniowe. Ocena zawodników na każdym etapie jest niezależna. Na wyniki zawodów okręgowych nie wpływa suma punktów zdobyta w I etapie zawodów, na wyniki zawodów finałowych nie wpływają wyniki I oraz II etapu zawodów.

1.  Zawody I stopnia (szkolne)
   1. zawody I stopnia organizowane są w szkołach przez Komisje Szkolne;
   2. w zawodach I stopnia wymagany jest od uczniów jest wymagany zakres oraz poziom wiedzy i umiejętności, który odpowiada zapisom Podstawy programowej przedmiotu Geografia dla III etapu edukacyjnego (zakres rozszerzony), wystarczający do uzyskania oceny bardzo dobrej na zakończenie nauki przedmiotu;
   3. etap szkolny polega na sprawdzeniu wiedzy i umiejętności uczniów przez Komisję Szkolną. Etap wstępny przeprowadza się nie później niż do końca września każdego roku. Dopuszcza się formy rozmowy kwalifikacyjnej lub sprawdzianu pisemnego opracowanego przez Komisję Szkolną (do wyboru przez Komisję Szkolną);
   4. Komisje Szkolne mają obowiązek, w terminie wskazanym przez Komitet Główny, nie krótszym niż do 30 września każdego roku, przesłać do Komitetów Okręgowych zgłoszenia uczniów do etapu szkolnego według wzoru zamieszczonego na stronie internetowej Olimpiady Geograficznej;
   5. uczniowie, którzy pomyślnie przeszli etap wstępny sprawdzenia wiedzy i umiejętności samodzielnie wykonują pracę pisemną na jeden z tematów danej edycji Olimpiady, opartą na własnych obserwacjach i pomiarach oraz/lub studium literatury. Uczniowie mogą korzystać z konsultacji nauczyciela/opiekuna pracy, szczególnie w zakresie metod pracy;
   6. tematy prac każdej edycji Olimpiady ogłaszane są przez Komitet Główny;
   7. szczegółowe wytyczne do przygotowania prac I etapu Komitet Główny publikuje na swojej stronie internetowej;
   8. uczniowie mają obowiązek terminowo przekazać do oceny Komisjom Szkolnym gotowe prace w formie wydruku oraz w formie elektronicznej. Termin oddania prac jest określany przez Komitet Główny dla danej edycji Olimpiady i zamieszczany na stronie internetowej Olimpiady w poprzedzającym roku szkolnym;
   9. Komitet Główny do 31 października publikuje na stronie internetowej Kartę Oceny Pracy. Wypełniona przez Komisję Szkolną karta jest podstawą kwalifikacji ucznia do drugiego etapu;
   10. prace ocenia Komisja Szkolna według instrukcji Komitetu Głównego. Autorzy prac, które uzyskały co najmniej 75% punktów możliwych do zdobycia, są kwalifikowani do zawodów II stopnia;
   11. Komisje Szkolne mają obowiązek ogłosić wyniki I etapu oraz przesłać do Komitetów Okręgowych prace (w formie wydruku oraz elektronicznej) uczniów zakwalifikowanych do zawodów II stopnia (okręgowych) wraz z Kartami Oceny Pracy podpisanymi przez przewodniczącego Komisji Szkolnej;
   12. dokumentację zawodów I stopnia stanowi protokół sporządzany przez Komisję Szkolną zgodnie z wzorem udostępnionym przez Komitet Główny;
   13. Przewodniczący Komisji Szkolnej przesyła, na adres e-mail właściwego Komitetu Okręgowego, protokół zawodów szkolnych w wersji elektronicznej. Formularze protokołów zamieszczane są na stronie internetowej Olimpiady;
   14. wraz z przesyłaną przez Komisję Szkolną do Komitetu Okręgowego pracą, należy załączyć zgodę ucznia (oraz przedstawiciela ustawowego w przypadku uczniów niepełnoletnich) na przetwarzanie danych osobowych przez Polskie Towarzystwo Geograficzne oraz Komitety Okręgowe i Komitet Główny Olimpiady Geograficznej dla celów postępowania kwalifikacyjnego, organizacji i dokumentowania przebiegu zawodów Olimpiady Geograficznej, a także na publikowanie wyników zawodów, w rozumieniu art. 6 ust. 1 lit. a) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), zgodnej ze wzorem zamieszczonym na stronie internetowej Olimpiady.
2.  Zawody II stopnia (okręgowe):
   1. w zawodach II stopnia od uczniów jest wymagany zakres oraz poziom wiedzy i umiejętności, który odpowiada zapisom Podstawy programowej przedmiotu Geografia dla III etapu edukacyjnego (zakres rozszerzony), wymagany jest poziom wiedzy niezbędny do uzyskania oceny celującej na zakończenie nauki przedmiotu. Wykaz sugerowanej literatury zamieszczony jest w załączniku nr 1 do Regulaminu, przy czym zakres pytań zawodów II stopnia nie ogranicza się do proponowanej literatury;
   2. zawody II stopnia są przeprowadzane przez Komitety Okręgowe według opracowanej przez Komitet Główny instrukcji;
   3. zawody II stopnia składają się z trzech części: weryfikacji nadesłanych prac I stopnia, części pisemnej oraz części ustnej;
   4. pierwszą częścią zawodów II stopnia jest weryfikacja oceny prac pisemnych przez Komitety Okręgowe;
   5. w celu ujednolicenia sposobu stosowania poszczególnych kryteriów, prace nadesłane przez Komisje Szkolne są ponownie sprawdzane przez Komitety Okręgowe według Karty Oceny Pracy;
   6. Komitety Okręgowe kwalifikują do części pisemnej zawodów tych uczniów, których prace po weryfikacji osiągnęły ustalony przez Komitet Główny próg punktowy. Wynik weryfikacji nie jest wliczany do dalszej części zawodów II stopnia;
   7. listę uczniów zakwalifikowanych do części pisemnej wraz z informacją o miejscu i terminie przeprowadzania części pisemnej i ustnej zawodów II stopnia, Komitety Okręgowe zamieszczają do 20 grudnia na własnych stronach internetowych lub na stronie internetowej Komitetu Głównego;
   8. Przewodniczący Komitetu Okręgowego lub wskazany przez niego członek Komitetu Okręgowego rozpatruje ew. odwołania od punktacji przyznanej w ramach weryfikacji oceny pracy;
   9. zawody części pisemnej i ustnej II stopnia odbywają się w lutym, w terminie uzgodnionym z MEiN w ciągu 2 dni, w warunkach kontrolowanej samodzielności;
   10. w części pisemnej uczestnicy rozwiązują test składający się z zadań otwartych i zamkniętych, w części ustnej – odpowiadają na pytania quizu multimedialnego oraz przedstawiają przed jury wypowiedź ustną na zadany temat;
   11. zadania oceniane są przez jury zawodów II stopnia. W części pisemnej oraz quizie multimedialnym zadania oceniane są niezależnie przez 2 jurorów;
   12. zawodnicy dopuszczeni do zawodów pisemnych II stopnia przesyłają do 15 stycznia do Komitetu Okręgowego ankietę osobową. Wzór ankiety jest zamieszczony na stronie internetowej Komitetu Głównego;
   13. wyniki zawodów II stopnia są zatwierdzane przez przewodniczącego jury;
   14. Komitety Okręgowe ogłaszają wyniki zawodów pisemnych. Informację
       o dopuszczeniu do zawodów ustnych oraz wyniki zawodów pisemnych w miejscu organizacji zawodów (oraz mogą na swojej stronie internetowej) w dniu przeprowadzenia części pisemnej zawodów, w czasie i miejscu uprzednio ogłoszonym zawodnikom przed rozpoczęciem części pisemnej zawodów;
   15. Komitety Okręgowe kwalifikują do zawodów ustnych od 20% do 30% najlepszych uczestników zawodów pisemnych, którzy równocześnie spełnili ustalone przez Komitet Główny kryterium minimalnej liczby punktów (sumarycznej i z każdej części zawodów pisemnych);
   16. Komitety Okręgowe, w porozumieniu z upoważnionym przedstawicielem Komitetu Głównego, rozpatrują ew. odwołania od decyzji o kwalifikacji do części ustnej zawodów II stopnia;
   17. oceny wypowiedzi ustnej dokonuje jury; jego członkowie oceniają wypowiedzi indywidualnie. Wypowiedź ustna jest oceniana niezależnie przez 4 jurorów. Członkowie jury mogą zadawać uczniom dodatkowe pytania. Część ustna zawodów jest otwarta dla publiczności;
   18. Komitety Okręgowe ogłaszają wyniki całościowe zawodów II etapu w miejscu organizacji zawodów (mogą również na swojej stronie internetowej) w dniu przeprowadzenia części ustnej zawodów. Jednocześnie informują uczestników, że prace pisemne zawodników startujących w części ustnej zawodów II stopnia są weryfikowane w celu ujednolicenia sposobu oceny prac w skali kraju przez Komitet Główny, który na tej podstawie kwalifikuje najlepszych w całej Polsce zawodników na zawody finałowe;
   19. podczas zawodów II etapu uczniowie nie mogą korzystać z żadnych pomocy naukowych, telefonów komórkowych, komputerów itp. ani korzystać z pomocy innych uczestników, poza każdorazowo ściśle określonymi przypadkami;
   20. Komitet Okręgowy może wyrazić zgodę na udział w zawodach II stopnia ucznia, który został dopuszczony w poprzednim roku do zawodów II stopnia, ale z ważnych powodów nie wziął w nich udziału, pod warunkiem, że udokumentowany wniosek ucznia wpłynął nie później niż w ciągu 14 dni po zawodach, w których uczeń nie mógł wziąć udziału. Komitet Okręgowy, po rozpatrzeniu wszystkich wniosków przekazuje odpowiednią informację do Komitetu Głównego;
   21. dokumentację zawodów II stopnia stanowią: protokół z weryfikacji prac I stopnia sporządzany przez Komitet Okręgowy zgodnie z wzorem udostępnionym przez Komitet Główny, protokół z zawodów pisemnych i ustnych II stopnia sporządzany przez Komitet Okręgowy zgodnie z wzorem udostępnionym przez Komitet Główny oraz protokoły komisji weryfikującej prace uczniów uczestniczących w zawodach ustnych II stopnia powoływanej przez Komitet Główny.
3.  Zawody III stopnia (zawody finałowe):
   1. zawody centralne organizowane są przez Komitet Główny Olimpiady Geograficznej;
   2. zawody odbywają się w kwietniu, w terminie uzgodnionym z MEiN w ciągu 4 dni, w warunkach kontrolowanej samodzielności;
   3. W zawodach III stopnia wymagany jest wymagany zakres oraz poziom wiedzy i umiejętności wykraczający poza ten, który zapisy Podstawy programowej przedmiotu Geografia dla III etapu edukacyjnego (zakres rozszerzony), a jest niezbędny do uzyskania najwyższej oceny na egzaminie maturalnym. Wskazana jest też znajomość bieżących wydarzeń społeczno-politycznych i zjawisk przyrodniczych w Polsce i na świecie. Wykaz sugerowanej literatury zamieszczony w załączniku nr 1 do Regulaminu, przy czym zakres pytań zawodów III stopnia nie
      ogranicza się do proponowanej literatury;
   4. prawo do przystąpienia do zawodów III stopnia przysługuje uczniom, którzy w danym roku zostali dopuszczeni do tych zawodów przez Komitet Główny na podstawie wyników zawodów II stopnia (90-125 zawodników, którzy uzyskali najlepsze wyniki w skali kraju, pod warunkiem, że jednocześnie uzyskali oni co najmniej 50% punktów możliwych do zdobycia podczas zawodów II stopnia) oraz tym uczniom, którzy nabyli to uprawnienie w poprzednim roku, a nie wystartowali z powodów losowych lub udziału w innej Olimpiadzie, na podstawie decyzji wydanej przez Komitet Główny;
   5. zawody III stopnia składają się z części pisemnej, obowiązkowych zajęć terenowych oraz części ustnej;
   6. w części pisemnej uczestnicy rozwiązują zadania na które składają się pytania otwarte i testy wyboru, a w części ustnej – odpowiadają na pytania quizu multimedialnego oraz przedstawiają przed jury wypowiedź ustną na zadany temat. W części pisemnej oraz quizie multimedialnym zadania oceniane są niezależnie przez 2 jurorów. Wypowiedź ustna jest oceniana niezależnie przez 4 jurorów;
   7. Komitet Główny na podstawie wyników części pisemnej zawodów III etapu podejmuje decyzję o dopuszczeniu od 15 do 25 % najlepszych zawodników do ustnej części zawodów i po rozkodowaniu prac ogłasza decyzję o zakwalifikowaniu najlepszych uczestników części pisemnej zawodów finałowych do dalszej części zawodów;
   8. warunkiem dopuszczenia do części ustnej zawodów jest udział we wszystkich elementach zawodów, przy czym uczeń może decyzją Prezydium Komitetu Głównego zostać zwolniony z obowiązku udziału w zajęciach terenowych z ważnych powodów, w szczególności w razie choroby lub wypadku, w sytuacji pokrywania się terminu zajęć terenowych ze startem ucznia w innej olimpiadzie lub niepełnosprawności uczestnika obiektywnie uniemożliwiającej udział w zajęciach terenowych;
   9. tytuł finalisty otrzymuje zawodnik niezakwalifikowany do części ustnej, który w części pisemnej zawodów III stopnia uzyskał co najmniej 50% punktów liczonych ze średniej wyników uzyskanych przez trzech najlepszych zawodników tej części zawodów;
   10. Komitet Główny na podstawie wyników zawodów ustnych podejmuje decyzję o przyznaniu lub odmowie przyznania uczestnikom zawodów tytułu laureata. W przypadku nieprzyznania tytułu laureata uczestnik zakwalifikowany do części ustnej otrzymuje tytuł finalisty;
   11. W dniu zakończenia zawodów III stopnia, Komitet Główny wydaje finalistom i laureatom zaświadczenia według wzoru określonego w załączniku do obowiązującego aktu wykonawczego regulującego funkcjonowanie olimpiad lub przesyła zaświadczenia na adres szkoły ucznia w terminie 7 dni od zakończenia zawodów III stopnia;
   12. wyniki wszystkich części zawodów III stopnia są zatwierdzane przez Komitet Główny;
   13. jeżeli uczeń zakwalifikowany do zawodów III stopnia z ważnych powodów nie może wziąć udziału w tych zawodach, Komitet Główny może w uzasadnionych przypadkach wyrazić zgodę na udział tego ucznia w zawodach III stopnia w roku następnym;
   14. dokumentację zawodów III stopnia stanowi protokół zawodów sporządzany przez Komitet Główny.

4.6.  Drużynowy konkurs terenowy

1.  podczas zawodów III stopnia może być zorganizowany dodatkowy konkurs terenowy o charakterze drużynowym;
2.   wszyscy uczniowie biorący udział w zawodach finałowych obowiązkowo uczestniczą w drużynowym konkursie terenowym, przy czym uczeń może decyzją Prezydium Komitetu Głównego zostać zwolniony z obowiązku udziału w tym konkursie z ważnych powodów, w szczególności w razie choroby lub wypadku, w sytuacji pokrywania się terminu konkursu ze startem ucznia w innej olimpiadzie lub niepełnosprawności uczestnika obiektywnie uniemożliwiającej udział w konkursie;
3.  uczniowie w drużynach kilkuosobowych wykonują zadanie terenowe przygotowane przez Komitet Główny;
4.  wyniki zawodów drużynowych nie są wliczane do punktacji indywidualnej;
5.  drużyny wyłaniane są na podstawie losowania.

5.1.  Uczniowie posiadający orzeczenie o stanie zdrowia mogącym mieć wpływ na ocenę wykonanej przez ucznia pracę (np. uczniowie z dysleksją lub dysgrafią) mają obowiązek przedstawić stosowne zaświadczenie przed częścią pisemną zawodów odpowiednio II lub III stopnia.

5.2. W przypadku wystąpienia nagłego zachorowania lub wypadku losowego, uczestnikowi zawodów przysługują uprawnienia opisane w § 4, w zależności od stopnia zawodów, na którym wystąpi nagłe zachorowanie lub wypadek losowy.

5.3. Organizator dołoży starań, aby w miarę możliwości w danych warunkach organizować zawody w taki sposób i w takich miejscach, by nie wykluczały udziału osób niepełnosprawnych (dążenie do organizacji zawodów w pomieszczeniach łatwo dostępnych, organizacja noclegu w miejscu dostępnym), przy czym możliwość udziału w zajęciach terenowych uzależniona będzie każdorazowo od stopnia niepełnosprawności uczestnika zawodów. Niepełnosprawny uczestnik zobowiązany jest do poinformowania organizatora o stopniu niepełnosprawności niezwłocznie po zakwalifikowaniu do zawodów pisemnych odpowiednio II lub III stopnia w celu potwierdzenia możliwości zapewnienia odpowiednich warunków przeprowadzenia zawodów.

5.4.  W przypadku pokrywania się terminu zawodów olimpiad, w których dany uczeń bierze udział, zobowiązany on jest do poinformowania Komitetu Okręgowego/Głównego o zaistniałym fakcie w celu uzgodnienia możliwości startu w Olimpiadzie Geograficznej i innej olimpiadzie tylko i wyłącznie, gdy informację o uczestnictwie w innych olimpiadach umieścił w ankiecie osobowej. Jeżeli w określonej sytuacji istnieje możliwość przeprowadzenia danej części zawodów z zachowaniem zasady tajności, Komitet Główny podejmuje decyzję pozytywną i w przypadku zawodów II stopnia wysyła swego obserwatora. W przeciwnym przypadku uczniowi przysługuje prawo do przeniesienia startu na rok kolejny tak jak w przypadku nieobecności na zawodach z ważnych powodów losowych, zgodnie z punktami 4.4.b.xix. oraz 4.4.c.xiii.

5.5.  Prace uczniów podczas zawodów I stopnia oraz podczas weryfikacji w II etapie mogą zostać zdyskwalifikowane, jeżeli jury stwierdzi, że są plagiatem.

5.6.  W przypadku nieregulaminowego zachowania w czasie zawodów II i III stopnia, jurorzy dyżurujący na sali opisują okoliczności zachowania. Decyzja o ewentualnej dyskwalifikacji może zostać podjęta przez odpowiedni Komitet Okręgowy lub Komitet Główny już po zakończeniu danej części zawodów.

5.7.  W przypadku rażącego naruszenia regulaminu Olimpiady zawodnik może zostać zdyskwalifikowany, a uzyskane tytuły, nagrody i przywileje mogą zostać odebrane decyzją Komitetu Okręgowego lub Komitetu Głównego.

5.8.  Warunkiem przystąpienia do zawodów Olimpiady Geograficznej jest zaznajomienie się i zaakceptowanie przez ucznia regulaminu oraz podpisanie przez ucznia i jego opiekuna prawnego (w przypadku uczniów niepełnoletnich) zgody na przetwarzanie danych osobowych.

6.1.  Uczestnik, który uważa, że wynik, jaki uzyskał w czasie zawodów, nie odzwierciedla poziomu jego odpowiedzi lub zawody były prowadzone z naruszeniem regulaminu, ma prawo złożenia odwołania. Odwołanie takie musi być złożone w sposób pisemny, z podaniem konkretnych zastrzeżeń dotyczących decyzji jury.

6.2.  Odwołania od decyzji dotyczącej kwalifikacji do udziału w zawodach pisemnych II i III etapu uczeń składa w terminie do 5 dni roboczych od ogłoszenia listy zakwalifikowanych odpowiednio do przewodniczącego Komitetu Okręgowego lub Głównego (decyduje data stempla pocztowego).

6.3.  Odwołanie od decyzji jury dotyczącej oceny części pisemnej składa się w ciągu 1 godziny od ogłoszenia wyników zawodów danego stopnia i upublicznienia poprawnych odpowiedzi – w przypadku etapu II do Przewodniczącego Jury zawodów II stopnia, etapu III do Przewodniczącego Jury zawodów III stopnia. Odwołanie rozpatruje przewodniczący jury odpowiednich zawodów, w razie konieczności konsultując z Komisją Zadań Komitetu Głównego. O wyniku odwołania uczestnik jest informowany w uzgodniony przy składaniu odwołania sposób, nie później niż na 1 godzinę przed rozpoczęciem części ustnej zawodów.

6.4.  Za wyjątkiem odwołania w trybie, o którym mowa w pkt. 6.3 powyżej, odwołanie od decyzji dotyczącej kwalifikacji składa uczeń na piśmie, przesyłając na adres odpowiedniego Komitetu Olimpiady Geograficznej lub osobiście w siedzibie Komitetu. Odwołanie takie powinno również zostać przekazane na adres e-mailowy danego Komitetu. Odwołanie powinno zawierać możliwie szczegółowy opis okoliczności oraz dane kontaktowe.

6.5. Odwołania dotyczące kwalifikacji do części pisemnej II etapu rozpatruje Przewodniczący Komitetu Okręgowego lub wskazany przez niego członek Komitetu Okręgowego, udzielając odpowiedzi w terminie do 14 dni od daty otrzymania odwołania na adres e-mail wskazany w odwołaniu. W przypadku zasadności odwołania zawodnik zostaje zakwalifikowany do części pisemnej zawodów II stopnia i poinformowany o tym fakcie drogą elektroniczną.

6.6.  Komitet Główny powołuje Komisję Odwołań, która zapoznaje się z materiałami niezbędnymi do wyjaśnienia wszelkich okoliczności wskazanych w odwołaniu od wyników kwalifikacji do zawodów III etapu, ustala stan faktyczny i przedstawia Przewodniczącemu Komisji Odwołań wnioski w celu udzielenia odpowiedzi. Przewodniczący udziela odpowiedzi w najkrótszym możliwym terminie, nie dłuższym jednak niż 14 dni roboczych od daty otrzymania odwołania. Odpowiedź przekazywana jest zainteresowanemu na wskazany przez niego adres e-mailowy. W przypadku zasadności odwołania zawodnik zostaje zakwalifikowany do części pisemnej zawodów II stopnia i poinformowany o tym fakcie drogą elektroniczną.

6.7. Nie można odwoływać się od treści zadań, ani przyjętego schematu oceniania zadań.

7.1.  Zawody ustne Olimpiady Geograficznej II i III stopnia są oceniane jawnie w obecności publiczności. Protokół zawodów ustnych wraz z kartami ocen poszczególnych jurorów jest przechowywany w dokumentacji zawodów przez 2 lata. Dostęp do dokumentacji mają w Komitetach Okręgowych sekretarze i przewodniczący Komitetów Okręgowych a w Komitecie Głównym pracownicy biura i upoważnieni przez Przewodniczącego Komitetu jego członkowie.

7.2.  Wyniki zawodów ustnych są podpisywane przez przewodniczącego jury.

7.3.  Prace zawodów I stopnia uczniów, którzy nie zostali zakwalifikowani do części pisemnej II etapu Olimpiady, są przechowywane w Komitetach Okręgowych do zakończenia zawodów II stopnia.

7.4.  Prace pisemne II etapu, uczniów, którzy uzyskali najlepsze wyniki i zostali dopuszczeni do zawodów ustnych są przekazywane do Komitetu Głównego i tam, po weryfikacji, przechowywane przez 2 lata.

7.5.  Prace pisemne zawodów III stopnia są przechowywane przez Komitet Główny przez 2 lata.

8.1.  Zasady przyznawania tytułów finalisty i laureata oraz wydawania zaświadczeń
przedstawiono w pkt. 4.5.c., dotyczącym zawodów finałowych.

8.2.  Zawodnicy, którzy nie uzyskali tytułu finalisty lub laureata, otrzymują zaświadczenie o udziale w zawodach III stopnia według wzoru, który stanowi załącznik nr 2 do Regulaminu.

8.3.  Uprawnienia laureatów i finalistów określa Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity Dz.U.2018 poz. 1457, z późn.zm.) albo inny obowiązujący akt prawa.

8.4.  Potwierdzeniem uzyskania uprawnień oraz statusu laureata lub finalisty jest zaświadczenie, którego wzór stanowi załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzania konkursów, turniejów i olimpiad (Dz. U. Nr 13, poz. 125, z późn. zm.).

8.5.  Laureaci Olimpiady Geograficznej, w miarę możliwości jakimi dysponuje organizator, mogą otrzymać nagrody książkowe i rzeczowe.

8.6.  Finaliści Olimpiady Geograficznej mogą, w miarę możliwości organizatora, otrzymać nagrody książkowe.

8.7.  Komitet Główny Olimpiady Geograficznej w miarę możliwości nagradza uczestników zawodów finałowych dyplomami, może ponadto ustanowić i nadać odznakę lub medal olimpiady.

8.8.  Komitet Główny, w miarę możliwości, może nagradzać nauczycieli, działaczy Komitetów Okręgowych oraz Komitetu Głównego.

9.1.  Najlepsi zawodnicy Olimpiady Geograficznej, z uwzględnieniem innych kryteriów kwalifikacji, o których mowa w pkt. 9.2 i 9.3, mogą brać udział w zawodach i olimpiadach międzynarodowych. Warunki uczestniczenia w zawodach i olimpiadach międzynarodowych określa ich organizator i Komitet Główny Olimpiady Geograficznej.

9.2.  Komitet Główny, na podstawie wyników zawodów  finałowych Olimpiady Geograficznej i dodatkowych zajęć sprawdzających znajomość języka angielskiego (oficjalnego języka Międzynarodowej Olimpiady Geograficznej) oraz umiejętności pracy terenowej, wyłania uczestników Międzynarodowej Olimpiady Geograficznej organizowanej pod auspicjami Międzynarodowej Unii Geograficznej. Szczegółowe kryteria kwalifikacyjne ogłaszane są przed zawodami finałowymi. 4 najlepszych uczestników (łącznie wyniki zawodów finałowych i dodatkowych kryteriów kwalifikacji) otrzymuje prawo reprezentowania Polski na Międzynarodowej Olimpiadzie Geograficznej.

9.3.  W miarę możliwości finansowych, Komitet Główny na podstawie wyników zawodów finałowych Olimpiady Geograficznej oraz innych ustalonych przez Komitet Główny i organizatora zawodów kryteriów, ma prawo kwalifikować uczestników Olimpiady Geograficznej również na inne niż Międzynarodowa Olimpiada Geograficzna, o której mowa w pkt. 9.2. międzynarodowe olimpiady i zawody z obszarów objętych nauczaniem geografii.

9.4.  Uczestnikowi Olimpiady/zawodów międzynarodowych przysługuje:

1. opłacenie kosztów udziału w Olimpiadzie/zawodach;
2. opłacenie kosztów przejazdów/przelotów, zakwaterowania, wyżywienia;
3. ubezpieczenie KL/NNW na czas związany z przejazdami i pobytem związanym z zawodami;
4. w miarę możliwości, dofinansowanie do objazdu terenowego.

9.5.  Uczestnik Olimpiady/zawodów międzynarodowych ma obowiązek:

1. godnego reprezentowania Polski;
2. przygotowania wszelkich niezbędnych opracowań, prezentacji, itp. wymaganych od uczestników Olimpiady/zawodów międzynarodowych;
3. uczestnictwa we wszelkich warsztatach i/lub obozach przygotowawczych związanych z wyjazdem na Olimpiadę/zawody międzynarodowe;
4. stosowania się do poleceń opiekuna grupy z ramienia Komitetu Głównego Olimpiady Geograficznej.

A)   Ogólna

• Długosz Z., Historia odkryć geograficznych i poznania Ziemi, PWN, Warszawa 2012.
• Flis J., Szkolny słownik geograficzny. Terminy geograficzne, WSiP, Warszawa 1999.
• Graficzna prezentacja danych statystycznych. Wykresy, mapy, GIS, GUS, Warszawa 2016.Jackowski A.,
• Krzemień K., Sołjan I. (red.), Geografowie polscy: Słownik biograficzny. T. 1-3, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Polskie Towarzystwo Geograficzne, Kraków 2018.
• Kelly K., Geography, Macmillan, Oxford 2009.
• Śleszyński P. (red.), Badania geograficzne dla rozwoju niepodległej Polski, Wydawnictwo Sejmowe, 2020 Warszawa.
• Waugh D., Geography: An Integrated Approach, Nelson Thornes, Cheltenham 2009.

B)   Metody badań geograficznych

• Mietelski J., Astronomia w geografii, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2021.
• Pasławski J. (red.), Wprowadzenie do kartografii i topografii, Nowa Era, Warszawa 2010.
• Richling A. (red.), Geograficzne badania środowiska przyrodniczego, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Żyszkowska W., Spallek W., Borowicz D., Kartografia tematyczna, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2012.

C) Geografia fizyczna i geologia

• van Andel T., Nowe spojrzenie na starą planetę, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2012.
• Bajkiewicz-Grabowska E., Hydrologia ogólna, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2020.
• Chełmicki W., Woda. Zasoby, degradacja, ochrona, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2022.
• Flis J., Wstęp do geografii fizycznej, WSiP, Warszawa 1988.
  Graniczny M., Mizerski W., Geozagrożenia, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2022.
• Hillel D., Gleba w środowisku, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2020.
  Jokiel P., Marszelewski W., Pociask-Karteczka J. (red.), Hydrologia Polski, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2022.
• Kossowska-Cezak U., Wstęp do meteorologii i klimatologii, Wyd. UW, Warszawa 2000.
• Kostrowicki A., Geografia biosfery, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• Kożuchowski K., Klimat Polski. Nowe spojrzenie, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2012.
• Kożuchowski K. (red.), Meteorologia i klimatologia, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2022.
• Mizerski W., Geologia dynamiczna, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2018.
• Mizerski W., Geologia i surowce mineralne oceanów, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2009.
• Mizerski W., Geologia kontynentów, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2021.
• Mizerski W., Geologia Polski, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2020.
• Makowski J., Geografia fizyczna świata, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2018.
• Matuszkiewicz J., Zespoły leśne Polski, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Migoń P., Geomorfologia, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2022.
• Mocek A. (red.), Gleboznawstwo, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2022.
• Popkiewicz M., Kardaś A., Malinowski Sz., Nauka o klimacie, Wyd. Nieoczywiste, Warszawa 2019.
• Przewoźniak M., Czochański J.T., Przyrodnicze podstawy gospodarki przestrzennej. Ujęcie proekologiczne, Bogucki Wyd. Naukowe, Gdańsk-Poznań 2020.
• Richling A., Ostaszewska K. (red.), Geografia fizyczna Polski, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2009.
• Stankowski W., Morfogeneza powierzchni litosfery. Aspekty geomorfologii i geologii, Bogucki Wyd. Naukowe, Poznań 2019.
• Stanley S., Historia Ziemi, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005.
• Stupnicka E., Stempień-Sałek M., Geologia regionalna Polski, Wyd. UW, Warszawa 2020.

D)   Geografia społeczno-ekonomiczna

• Bański J., Geografia polskiej wsi, PWE, Warszawa 2006.
• Czapliński P., Rachwał T., Tobolska A., Uliszak R. Geografia gospodarcza. Przewodnik do ćwiczeń. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 2013.
• Falkowski J., Kostrowicki J., Geografia rolnictwa świata, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005.
• Fierla I. red., Geografia gospodarcza Polski, PWE, Warszawa 2019.
• Gawryszewski A., Ludność Polski w XX wieku, IGiPZ PAN, Warszawa 2005.
• Jędrusik M., Makowski J., Plit F., Geografia turystyczna świata. Nowe trendy. Regiony turystyczne, Wyd. UW, Warszawa 2021.
• Kałuski S., Blizny historii. Geografia granic politycznych współczesnego świata, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2017.
• Kłosowski F., Podstawy geografii usług, UŚ, Katowice 2021.
• Kuciński K. (red.), Geografia ekonomiczna. Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa 2022.
• Kurek W., Turystyka, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2007.
• Lesińska M., Okólski M. (red.), 25 wykładów o migracjach, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2018.
• Lijewski T., Mikułowski B., Wyrzykowski J., Geografia turystyki Polski, PWE, Warszawa 2015.
• Liszewski S. (red.), Geografia urbanistyczna, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2012.
• Okólski M., Fihel A., Demografia. Współczesne zjawiska i teorie, Wyd. Nauk. Scholar, Warszawa 2012.
• Otok S., Geografia polityczna. Geopolityka, ekopolityka, globalistyka, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2022.
• Rogacki H., Geografia społeczno-gospodarcza Polski, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Rykiel Z., Podstawy geografii politycznej, PWE, Warszawa 2006.
• Sobczyński M., Państwa i terytoria zależne. Ujęcie geograficzno-polityczne, Wyd. A. Marszałek, Toruń 2006.
• Szymańska D., Geografia osadnictwa, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2013.
• Węcławowicz G., Geografia społeczna Polski, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2022.
• Zaręba D., Ekoturystyka, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2010.
• Zuzańska-Żyśko E., Procesy metropolizacji. Teoria i praktyka, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2016.

E) Geografia regionalna

• Czerny M., Łuczak R., Makowski J., Globalistyka, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Kondracki J., Geografia regionalna Polski, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2011.
• Kwiatek J., Lijewski T., Leksykon miast polskich, Wyd. Muza, Warszawa 1998.
• Łęcki W., Kanon krajoznawczy Polski, PTTK, Warszawa 2007 (http://www.msw-pttk.org.pl/odznaki/kanon_kraj.html).
• Majewski A., Oceany i morza, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1992.
• Makowski J., Wites T., red., Geografia świata. Regiony, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2020.
• Richling A., Solon J., Macias A., Balon J., Borzyszkowski J., Kistowski M. (red.), Regionalna geografia fizyczna Polski, Wyd. Naukowe Bogucki, Poznań 2021.

F) Publikacje statystyczne

• 100 lat Polski w liczbach, GUS, Warszawa 2018.
• Eurostat Regional Yearbook, Publications Office of the European Union, Luxembourg (corocznie).
• Mały Rocznik Statystyczny, GUS, Warszawa (corocznie).
• Mizerski W., Żukowski J., Żukowska J., Tablice szkolne. Geografia, Adamantan, Warszawa (najbardziej aktualne).
• Polska w liczbach 2021, GUS, Warszawa, 2021 (lub późniejsze aktualizacje).
• Regiony Polski 2021, GUS, Warszawa, 2021 (lub późniejsze aktualizacje).
• Rocznik Statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej, GUS, Warszawa (corocznie).
• Rocznik Statystyki Międzynarodowej, GUS, Warszawa (corocznie).
• Rozwój regionalny Polski – raport analityczny, GUS, Warszawa 2021.
• The EU in the world, Publications Office of the European Union, Luxembourg (najbardziej aktualne).

G) Atlasy

• Atlas demograficzny Polski, GUS, Warszawa 2017.
• Atlas geograficzny. Świat Polska, Nowa Era, Warszawa.
• Atlas przedsiębiorstw, GUS, Warszawa 2019.
• Atlas Rzeczypospolitej Polskiej, IGiPZ PAN, GUGiK, PPWK S.A., Warszawa 1993-1997.
• Atlas statystyczny Polski, GUS, Warszawa 2018.
• Geoportal Krajowy, www.geoportal.gov.pl
• Solarz M.W. (red.), Geograficzno-polityczny atlas Polski, Wyd. Trzecia Strona, Warszawa 2018 (http://atlas2022.uw.edu.pl/).
• Śleszyński P., Czapiewski K. (red.), Atlas Wyszehradzki, Instytut Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka; Polskie Towarzystwo Geograficzne, Warszawa 2021.

H) Podręczniki (dopuszczone przez MEiN do użytku szkolnego) dla szkoły podstawowej i szkół ponadpodstawowych oraz gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych do przedmiotu geografia, w szczególności dla liceum w zakresie rozszerzonym.
Wykazy podręczników dopuszczonych do użytku szkolnego znajdują się na stronie MEiN: https://podreczniki.men.gov.pl/

Przedstawione powyżej książki stanowią przykłady rzetelnych podręczników i opracowań naukowych, nie są jedynymi publikacjami dostępnymi na rynku mogącymi stanowić źródło wiedzy dla uczestników zawodów Olimpiady Geograficznej. Zalecamy zachowanie ostrożności w traktowaniu materiałów i informacji udostępnianych w Internecie jako wiarygodnego merytorycznie źródła informacji naukowej.

Ponadto, zalecane jest zapoznanie się przez uczestników z testami z poprzednich edycji Olimpiady, a także przykładowymi pracami zawodów I stopnia, zamieszczonymi na stronie internetowej www.olimpiadageograficzna.edu.pl.

Komitet Główny

Olimpiady Geograficznej

(adres Komitetu Głównego)

ZAŚWIADCZENIE

Imię Nazwisko

urodzony (data urodzenia) w (miejscowość)

uczeń kl. (klasa)    (nazwa i adres szkoły)

brał udział w zawodach III stopnia (numer olimpiady) Olimpiady Geograficznej przeprowadzonych w dniach (dzień, miesiąc, rok) w (miejscowość).

Nr

(podpis i pieczęć Przewodniczącego

Komitetu Głównego Olimpiady Geograficznej)

(miejscowość, data)