Program zawodów
I. Organizacja zawodów
§ 1
- Organizatorem Olimpiady Geograficznej jest Polskie Towarzystwo Geograficzne. Organizator prowadzi zawody olimpiady za pośrednictwem Komitetu Głównego i Komitetów Okręgowych.
- Podstawę prawną organizacji zawodów stanowi rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzania konkursów, turniejów i olimpiad (Dz. U. RP Nr 13 poz. 125 z późn. zm.).
§ 2
- Udział w olimpiadzie jest dobrowolny.
- Zakres merytoryczny Olimpiady Geograficznej wyznaczają cele kształcenia oraz treści nauczania, które dla III etapu edukacyjnego w zakresach podstawowym i rozszerzonym określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (Dz.U. 2018, poz. 467 z późn. zmianami z 2020, 2021 i 2022 r.).
- Złożone czynności wykonywane przez uczniów na poszczególnych etapach zawodów Olimpiady Geograficznej składają się na trzy zespoły działań, tj działania na rzecz zdobywania wiedzy i umiejętności; działania kontrolno-oceniające oraz działania wychowawcze, wpływające na kształtowanie u uczniów postaw, zgodnie z wyżej określonym zakresem merytorycznym.
§ 3
- Jury zawodów II stopnia jest powoływane przez poszczególne Komitety Okręgowe. W skład jury zawodów II stopnia wchodzą, oprócz członków Komitetów Okręgowych, inne osoby o odpowiednich kompetencjach (pracownicy akademiccy, naukowi i nauczyciele) z wyłączeniem osób pracujących w szkołach, z których uczniowie biorą udział w zawodach.
- Jury zawodów II stopnia odpowiada za zachowanie tajności zadań olimpiady do czasu ich oficjalnego ujawnienia w odpowiednim momencie zawodów.
- Jury zawodów III stopnia jest powoływane przez Komitet Główny.
Zawody I stopnia (szkolne i międzyszkolne)
§ 4
W zawodach I stopnia od uczniów jest wymagany zakres oraz poziom wiedzy i umiejętności, który odpowiada zapisom Podstawy programowej …przedmiotu Geografia dla III etapu edukacyjnego (zakres rozszerzony), wystarczający do uzyskania oceny bardzo dobrej na zakończenie nauki przedmiotu.
§ 5
Uczeń ma prawo przystąpić do I etapu olimpiady w macierzystej szkole lub okręgu. Jeżeli w macierzystej szkole ucznia nie organizuje się takich zawodów, to uczeń może do nich przystąpić w szkole wskazanej przez właściwy terytorialnie Komitet Okręgowy.
§ 6
Na zawody I stopnia składa się etap wstępny – szkolny oraz indywidualne opracowanie wykonywane przez ucznia (tzw. praca zawodów I stopnia).
§ 7
Etap wstępny polega na sprawdzeniu zainteresowań i umiejętności uczniów przez komisję szkolną. Etap wstępny przeprowadza się w czerwcu (lub we wrześniu dla uczniów klas I szkół ponadpodstawowych).
§ 8
Właściwe zawody I stopnia polegają na samodzielnym wykonaniu przez ucznia pracy, na podstawie własnych obserwacji i pomiarów oraz/lub studium literatury. Tematy prac zawodów I stopnia każdej edycji Olimpiady ogłaszane są przez Komitet Główny. Prace uczniów są sprawdzane przez komisje wyznaczone przez dyrekcje szkół. Komisje dokonują oceny prac według instrukcji Komitetu Głównego. Autorzy prac, które uzyskały limit punktów, określony przez Komitet Główny, są wytypowani do zawodów II stopnia.
Zawody II stopnia (okręgowe)
§ 9
W zawodach II stopnia od uczniów jest wymagany zakres oraz poziom wiedzy i umiejętności, który odpowiada zapisom Podstawy programowej… przedmiotu Geografia dla III etapu edukacyjnego (zakres rozszerzony), niezbędny do uzyskania oceny celującej na zakończenie nauki przedmiotu.
§ 10
Zawody okręgowe składają się z trzech części: weryfikacji nadesłanych prac I etapu, zawodów pisemnych oraz zawodów ustnych. Prace uczniów wytypowanych przez Komisje Szkolne do zawodów II stopnia są przesyłane do Komitetów Okręgowych. W pierwszej części zawodów II stopnia Komitety Okręgowe wybierają najlepsze prace z całego okręgu i na tej podstawie kwalifikują ich autorów do dalszej części zawodów II stopnia.
§ 11
Prawo przystąpienia do drugiej części zawodów II stopnia przysługuje zawodnikom, którzy zostali w danym roku zakwalifikowani do tych zawodów przez jury Komitetów Okręgowych. W wyjątkowych przypadkach Komitet Główny – na wniosek zaopiniowany przez Komitet Okręgowy – może wyrazić zgodę na udział w zawodach II stopnia ucznia, który został dopuszczony w poprzednim roku do zawodów II stopnia, ale z ważnych powodów nie wziął w nich udziału.
§ 12
Zawody II stopnia są przeprowadzone wg opracowanej przez Komitet Główny instrukcji (składają się z części pisemnej oraz ustnej)
§ 13
Wyniki zawodów II stopnia są zatwierdzane przez przewodniczącego jury i przewodniczącego Komitetu Okręgowego, który prowadzi zawody.
§ 14
Wyniki zawodów II stopnia (z wyjątkiem wypowiedzi ustnych) podlegają weryfikacji przez Komitet Główny, który na tej podstawie (po uwzględnieniu wyników wypowiedzi ustnych) ustala listę zawodników dopuszczonych do zawodów III stopnia.
Zawody III stopnia (centralne)
§ 15
W zawodach III stopnia jest wymagany zakres oraz poziom wiedzy i umiejętności wykraczający poza zapisy Podstawy programowej …przedmiotu Geografia dla III etapu edukacyjnego (zakres rozszerzony), a jest niezbędny do uzyskania najwyższej oceny na egzaminie maturalnym w wersji rozszerzonej. Wskazana jest też znajomość bieżących wydarzeń społeczno-politycznych i zjawisk przyrodniczych w Polsce i na świecie.
§ 16
Prawo przystąpienia do zawodów III stopnia przysługuje uczniom, którzy w danym roku zostali dopuszczeni do zawodów III stopnia przez Komitet Główny:
- na podstawie wyników zawodów II stopnia,
- wyjątkowo – ci uczniowie, którzy z ważnych powodów, mimo zakwalifikowania w poprzednim roku, nie mogli wziąć udziału w zawodach III stopnia.
§ 17
Zawody III stopnia są przeprowadzane wg instrukcji opracowanej przez Komitet Główny (składają się z części pisemnej, obowiązkowych zajęć terenowych, zawodów drużynowych oraz części ustnej).
§ 18
Komitet Główny ustala warunki otrzymania tytułu finalisty i laureata w osobnym zarządzeniu. Wyniki wszystkich części zawodów III stopnia (z wyjątkiem zawodów drużynowych, niewliczanych do punktacji indywidualnej) każdego zawodnika są sumowane oraz zatwierdzane przez przewodniczącego jury i Komitet Główny. Na ich podstawie Komitet Główny na posiedzeniu plenarnym ustala listę laureatów i kolejność miejsc przez nich zajętych.
II. Uprawnienia i nagrody przyznawane zawodnikom
§ 19
Zawodnikom przysługują uprawnienia określane odrębnymi przepisami MEiN, Centralnej Komisji Egzaminacyjnej oraz senatów wyższych uczelni.
§ 20
Komitet Główny wydaje laureatom i finalistom zaświadczenia według wzoru określonego w załączniku do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzania konkursów, turniejów i olimpiad (Dz. U. RP Nr 13 poz. 125 z późn. zm.)
III. Postanowienia końcowe
§ 21
Program zawodów, zatwierdzony przez Komitet Główny Olimpiady Geograficznej oraz Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Geograficznego, jest wprowadzany w życie od XLIX Olimpiady Geograficznej.
§ 22
Załącznikiem do niniejszego programu jest wykaz literatury polecanej dla uczniów startujących w Olimpiadzie Geograficznej.